|
YENİ BİR OYUN: AT ( VEYA TİYATRO EĞLENİYOR! )
İstanbul devlet tiyatrolarında sahneye konan yeni bir oyunu Üsküdar Tekel Sahnesinde izlemek fırsatı bulduk, eğlendik.
Tekel sahnesi oldukça iyi bir sahne. Ferah, darlanmıyorsunuz.
Ulaşımı kolay(Kuzguncuk yönünde yürüyerek, iskeleye sadece 200 metre)araç park sorunu yok.
Oyunu Gyula Hay yazmış. Hay bir Macar oyun yazarı. Özgürlükçü bir aydın, daha çok Almanca yazmış ama yaşamı ülkesinin özgürlük ve demokrasi mücadelesi içinde geçmiş.
At oyunu adını Roma imparator, tiran Caligula’nın herkesin kaderinin dudakları arasında olduğu Roma’yı nasıl keyfi bir şekilde yönettiğinin kanıtı olan atını Roma konsülü yapması üzerine bir fars. Güçler ayrımının kalmadığı, mutlak gücü eline geçirenin nasıl merhametsiz olabileceğinin, ahlak ve vicdan açısından çökebileceğinin örneği.
Gerçek Roma imparatoru Caligula sadece dört yıl hükümran olduğu halde, gören gözlere örnek son derece derin bir karanlık iz bırakmış. Gerçek hayatta, oyunda silahlı gücü olarak gördüğümüz Makro’yu bile öldürtmüş. Ülkeyi korku ve dehşet ülkesi yapmış.
Hakan Boyav’ın yönettiği, Tolga Evren’in Caligula’yı başarılı bir şekilde canlandırdığı oyunda Konsül İgnatius’u Metin Beyen, muhafız komutanı Makro’yu Süleyman Atanısev canlandırmış; oyunda oldukça kalabalık bir oyuncu kadrosu fars türündeki bu oyunda enerjik bir şekilde oynuyorlar.
Oyuncu seçimi iyi, Tolga Evren Caligula rolüne tam oturmuş. Roma’nın bu karanlık dönem, ancak böyle çılgın bir komedi ile izlenir ve ders çıkarılabilir demiş; yazarlar, çevirenler, seçiciler, yönetenler. Gerçi Gyula Hay’in metninde öyle derin mesajlar yok ama karakterlerin yansıttığı; devlet mekanizmasının bozukluğunun korku ile örtülmesi, halkın kayıtsızlığı, idraksizliği, sahte değerleri tanrılaştırması, gençlerin kayıtsızlığı ve vurdumduymazlığı, yönetim kademesinin birbirinin kuyusunu kazması, iş sahiplerinin çıkarcılığının ortaya bir Tiran çıkarması ana temayı, mesajı veriyor.
Kısaca oyunu özetlersek; ilk sahne, kılık değiştirerek karanlık izbelerde kumar oynamayı seven İmparatorun ortaya eşsiz güzellikteki atını koyan taşralı bir gence kumarda kaybetmesi ile başlıyor. Genç Selenyus, imparatorun hışmından ülkenin veziri konumundaki baba dostu akıllı İgnatius’un yanına sığınmakla kurtulur. Ama İgnatius’un durumu da sağlam değildir. Askeri başarısızlıklarla boşalmış hazineyi dolduracak kaynak arayan Caligula düzenbaz senatörlerin ve aslında Makro’nun karısı olan metresi Lolya’nın etkisiyle konsülün varlığına göz diker. Zeki İgnatyus Caligula’nın kumarbaz damarına basarak canını kurtarmayı başarır. Düzenlenen at yarışlarında, herkes imparatorun tuttuğu atın kazanacağını bildiğinden o ata oynarken, konsül bütün parasını kimsenin oynamadığı Seferyus’un atına yatırarak ve bütün ikramiyeyi kazanarak imparatora verir.
Şımarık ve keyfi iktidar, Seferyus’un atını Konsül yapar, halk bunu kabullendiği gibi Caligula’yı ilahlaştırırken, at konsülü de yüceltir!
İzleyecek olanlar için konunun tamamını anlatmayalım ama sonunda Caligula iktidarında bile, sonunda aşkın kazandığı gibi iyimser bir mesaj alırız!
Oyunda tesbit ettiğimiz yanlış değil ama ufak tefek noksanlıklar ise rejiye yönelik:
Lolia’nın nasıl bir meşum kadın olduğu yeterince vurgulanmıyor.
Son sahnelerde at kılığında kötü bir şekilde yakalanan Caligula’nın baskın tiradları, onun neden önce Selenyus, sonra da halk tarafından hırpalandığını nedenini örtüyor. Aynı şekilde halkın at İnsitatus’u neden öldürdüğünü anlaşılmıyor.
Ne yapacağı belli olmayan zorba tiran tarafından genç bakire ile evlendirdikten sonra; halkın, at sandığı Caligula’yı neden kovaladığı, (gerçekte at kılığında yakalanmış olan amansız Caligula Amaena’ya önce tecavüz edip sonra öldürmek planları yapıyordu!) biraz daha ortaya çıkarılsa iyi olurdu.
Sonuçta iyi bir oyun! Seyirci eğleniyor, oyuncu eğleniyor!
Cengiz ÖZDER
3.02.2012
 Yazarın Tüm Yazıları... -  Yazar'a mesaj yaz
-
Yorum Yaz
|
|
