KIBRIS’TA CENGİZ TOPEL ANITI

Bilindiği üzere büyük olayları ve kişileri hatırlamak, anmak ve onların gelecek kuşaklarca hatırlanmasını sağlamak için sembol niteliği olan yapılara anıt diyoruz. Anıt diyebileceğimiz bu yapılar genelde sanatsal değeri olan, dayanıklı olması için genellikle beton, taş veya bronz veya demirden yapılan heykel, rölyef ve gösterişli mimari özellik taşıyor oluyorlar. Başta kentlerimizi süsleyen Atatürk heykelleri, Anıt Kabir, Gelibolu yarımadasının en uç noktasındaki Çanakkale zaferleri Anıtı, piramitler, Eyfel kulesi, New York’taki Hürriyet Heykeli gibi örnekler hepimizin aşina olduğu anıt türü örnekleri. Anıtlar halkları millet yapan, toplumun ortak bilincini ortaya koyan önemli eserler. Anıtı olmayan toplumlar millet sayılmaz, olsa olsa kabile olurlar. Milletler yaptıkları anıtlarla tarihle bağlarını sürdürürler; ortak duygu, bağlılık ve vatan sevgisi gibi değerleri ile haklı olarak övünürler.

Tekrarla, anıt deyince kalıcı olan, dayanıklı ve sanatsal değeri yüksek eserler aklımıza geliyor. Bu mutlak bütün anıtlar büyük, etkileyici, yüksek paralarla yapılmış muhteşem eserler olacak anlamına gelmesin. Malum iktisat bilimine göre para kıt bir meta. Beğeni düzeyi de öyle. Bir de sanatçı gerekiyor ve bu üçünün bir araya gelmesi her zaman mümkün olmuyor.

Bu kadar girişten sonra şimdi bunları neden anlattık, konuya gelelim.
Kıbrıs’ta Girne’den Batı yönüne gidince, Güzelyurt, Gemikonağı bölgesinde deniz kenarında bir anıt var. Kıbrıs’ta şehit düşmüş pilot Cengiz Topel anısına yapılmış bir anıt. Cengiz Topel 1964 senesinde adada Türk engelini yok ederek Kıbrıs’ı tümüyle Yunanistan’a bağlamak amacını güden EOKA’cı Rum çetelerinin Türkler’i katletmesini önlemek için uyarı uçuşu yaparken, olaya gizlice karışmış Yunan gemisi ‘Faethon’ dan açılan uçaksavar ateşi ile düşürülmüş. Geminin harekat subayı Miçaços yıllar sonra yaptıkları harekatın aslında bir tür korsanlık olduğunu itiraf etmiş, ‘acaba doğru yapmadık mı?’ diye konuşmuş. Olayı Kıbrıslı Türkler şöyle anlatıyorlar: Uçak düştükten sonra paraşütle yaralı olarak çatışma bölgesinin ortasına düşen Cengiz Topel, her iki cephe tarafından ‘bu tarafa gel!’ çağrısı alır. İşin tuhaf yanı Rum mevziinde de Türkçe konuşan biri vardır ve her nedense Cengiz Topel tercihini yanlış taraftan yana kullanır. Yine Türklerin anlattığı öyküye göre, askerliğin soyluluğunu taşımayan Rum çeteciler yaralı pilotumuzu darp ederek, işkence ile öldürürler. Şehitimizin naaşı uzun pazarlık ve görüşmelerden sonra geri alınabilmiş ve anavatanda Hava Şehitliği’nde defnedilmiş. Bütün bu anlattıklarımızdan şehidimizin bir kahraman olduğu, Kıbrıs ve Anavatan Türk milleti için unutulmaması gereken (unutkan toplumlar, dönüp dönüp aynı felaketleri tekrar yaşarlar!) önemli bir kişi olduğu ortaya çıkıyor.

Cengiz Topel için Anavatan’da ve KKTC’de anıtlar yapılmış. Kıbrıs Güzelyurt’taki anıtı beyaz bulutlarla süslenmiş mavi bir gökyüzü altında, Anadolu’dan esen rüzgarın denizi köpürttüğü bir zamanda ziyaret ettik. Panolardan olayın resmi tarihini okuduk. Kıbrıslı arkadaşımız, direnişçi geçmişi olan ailesinden duydukları öyküyü anlattı. Duygulandık.

Burada bir anıt olması güzel, mesaj güzel. Burayı yapanlar güzel ve kutsal bir amaçla iyi işler yapmışlar. Ama günümüz beğeni düzeyine göre bu anıt artık çok zayıf kalmış. Rölyef betondan yapılmış, oldukça kaba ve gerçeğine benzemiyor. Yanındaki uçak motifi çok naif kalmış.
Bunları eleştiri diye yazmıyorum, sakın yukarıdan baktığım gibi bir izlenim edinilmesin ama birileri gerçeği söylemezse olmaz!
Yapıldığı yıllarda imkanlar belki bu kadardı.

Ama şimdi Türk milletinin sanat zevki gelişti, aynı paralelde Kıbrıslı Türklerin de gelişti.
Benim görüşüm bu anıtın yeniden yapılmasının zamanı gelmiş. İleride inatlarını bırakıp, barışa yanaştıklarında buraya Rumlar’da gelecek. İçlerinde kötü niyetlilerde olacak, bıyık altından gülmemeleri için bu anıtı elden geçirmeliyiz.

Türkiye’den ve KKTC’den güç sahiplerinin, akil insanların dikkatine. Birileri ön ayak olsa ne iyi olur!


Cengiz ÖZDER
14.07.2016

Tweet

Yazarın Tüm Yazıları...  -   Yazar'a mesaj yaz  -   Yorum Yaz 

Okuyucu Yorumları